Prof. Dr. Barbaros Gürsel
SANAT FOTOĞRAFÇILIĞI YÖNÜNDEN ADAPAZARI
Adapazarı’nda sanat konusunda çalışmaları önceden tek başına sürdüren Hüsnü Gürsel, İbrahim Zaman, Mümtaz Ertürer, Naci Sevinç dörtlüsünün 1962 Şubat ayında Adapazarı Ticaret Lisesi’nde (bugünkü Defterdarlık binasında) açtıkları ortak sergi ile gruplaşma başlamış, sonradan Hayri Yazıcıgil’in de katılması ile daha da güçlenen ekip “ADAPAZAR’lı GRUP 5” adı ile resmi olmayan kuruluş oluşturmuşlardır.
Grupça 1963 yılında, geleneksel Sakarya Şenlikleri’nde sergilenmek üzere, Adapazarı Fotoğrafçılar Derneği aracılığı ile yöredeki sanat fotoğrafçılığını teşvik ve amatörlere bu zevki aşılama amacını güden ve kendilerinin de katıldığı bir yarışma düzenlemiş; seçici kurul üyeliği için de İstanbul’dan Sayın Haluk Doğanbey ve Sayın İlhan Hattatoğlu davet edilmiştir. Seçici kurulun ödüle ve sergilenmeye değer bulduğu yapıtlar bugünkü Sabiha Hanım İlkokulu girişinde halkın beğenisine sunulmuştur.
1964 yılında yine Sakarya Şenlikleri etkinlikleri içinde yer alan Fotoğraf Yarışmasında bu kez seçici kurul üyeliği için İstanbul’dan Güzel Sanatlar Akademisi öğretim üyesi Sayın Zeki Faik İzer ve yönetmen Sayın Baha Gelenbevi davet edilmiştir.
Bu iki yarışma-sergi ile o tarihlerde daha ileri olan İstanbul sanat çevrelerinin dikkati Adapazarı’na çevrilmiştir.
1965 yılında Baha GELENBEVİ’nin teşviki ve daveti ile İstanbul’da Belediye Şehir Galerisi’nde çalışmalarını sergileyen “GRUP 5”, böylece Adapazarı dışına taşmış ve kendisini sanat çevrelerine kabul ettirmiştir.
İzmit’ten sanat fotoğrafı dalında çalışmalar yapan Cemal TURGAY’ı da bünyesine alan “ADAPAZAR’lı GRUP 5” daha hızlı bir tempo ile çalışmalarına devam etmiştir.
GRUP 5’in en büyük özelliklerinden biri “KONU” saptayıp, bütün üyelerinin bu konu ile ilgili çalışmalar yapıp ortaklaşa sergiler açmasıdır.
GRUP 5’in çalışmalarından esinlenen, bu işe meraklı ve gönülden bağlı gençler de ayrıca birleşerek: (Ruhu SAKMAN, Gazi ÜLGEN, Ferruz ERTURER, Rüştü ONARAN, Muzaffer ERCAN, Namık GÜRKAN, Ayhan ÖNER, Faruk ERİNÇ ve Barbaros GÜRSEL) GRUP 2’yi kurmuşlardır.
İlk sergilerini 21-23 Haziran 1967 tarihinde Sakarya Şenlikleri’nde Sakarya Turizm Cemiyeti’nin teşvikleri ile “Birinci” adıyla açan “GRUP 2” üyeleri 1968 yılında da “İkinci” adlı bir başka serge açtılar.
Çalışmalarının 1970 Kasım’ına kadar ayrı ayrı sürdüren her iki “GRUP” -Türkiye’de bir federasyon kurulmasına yardımcı olmak amacı ile – 8 Kasım 1970 tarihinde birleşerek tüzüklerini hazırlayıp kongrelerini yapmışlar ve ADAPAZARLI FOTOĞRAF AMATÖRLERİ KLÜBÜ (AFAK)’ı resmen kurmuşlardır.
Bundan sonra yoğun bir çalışma dönemine giren Kulüp, 1971 Yunanistan 1. Uluslararası Fotoğraf Yarışmasına katılmış, üyelerimizden Cemal TURGAY’ın “Nü” ve “Balıkçı” adlı iki, Naci SEVİNÇ’in de “Balık Ağları” adlı yapıtı sergilenmeye değer görülerek ülkemizi temsil etmişlerdir.
1971 yılı kulüp için verimli ve başarılı bir yıl olmuştur. Yunanistan yarışmasından sonra aynı yıl içinde Ankara Mimarlar Odası’nın düzenlediği “Şehirde İnsan” konulu yarışmada Hüsnü GÜRSEL, Naci SEVİNÇ, Mümtaz ERTÜRER, İbrahim ZAMAN, Cemal TURGAY, Ruhi SAKMAN, Barbaros GÜRSEL’in 20 yapıtı sergilenmeye değer bulunmuş ve Cemal TURGAY’ın “Dilenci” adlı yapıtı Mimarlık Dergisi Özel Ödülü, aynı yarışmada Barbaros GÜRSEL’in “Taşıtlar” adlı yapıtı 2.lik Ödülü, bir diğer yapıtı “Yaşantı” da mansiyon kazanmıştır.
Yine 1971 yılında Ankara Gazeteciler Cemiyeti’nin düzenlediği “12. Türkiye Fotoğraf Sergisi’ne İbrahim ZAMAN, Cemal TURGAY, Ruhi SAKMAN, Mümtaz ERTÜRER, Naci SEVİNÇ, Hüsnü GÜRSEL, Barbaros GÜRSEL’in 20 yapıtı sergilenmeye değer bulunmuştur.
Kulüp, “AFAK” adlı altında ilk sergisini 1972 Mart’ında İstanbul Belediye Şehir Galerisi’nde açmış ve her zaman olduğu gibi sergilenen yapıtlar sanatseverlerin övgüsünü almıştır.
Kulübün kuruluşundan 2 yıl geçtikten sonra Sakarya Valiliği’nin yazısı ile bir yazı ile AFAK’ın tüzüğün bir maddesi kid aha once onaylanmış olmasına ragmen DERNEKLER Kanunu’na aykırı bulunmuş ve kongrenin olağanüstü toplanarak değiştirilmesi istenmiştir:
Aynı amaçlarla kurulmuş uluslar arası fotoğraf klüpleri ile temas kurmak.
Kanuni süre içinde olağanüstü kongre toplanıp bu maddeyi değiştirmediği gerekçesiyle kulüp maalesef münfesih olmuştur.
AFAK üyeleri, kulüp münfesih oluncaya kadar gerek toplu gerekse kişisel olarak 29 sergi açmış, ulusal ve uluslarası 17 sergi-yarışmaya katılmış; toplam olarak 1000’in üzerinde yapıtları sergilenmiştir. Bu da AFAK’ın Türk fotoğrafı sanatına ne denli katkıda bulunduğunu ve kulübün düzeyini göstermesi bakımından önem arz eder.
Bu arada kardeşim Fatih GÜRSEL, Hüsnü GÜRSEL ve benden sonra genç kuşak arasında dikkatleri üzerine çeken çalışmaları ile ulusal ve uluslar arası yarışmalarda ödüller ve renkli saydam çalışmaları ile adını duyuran Servet SEZGİN, Cihat ÇAVDAR, Arzu AÇIKEL, günümüz sanatçıları olarak ileride de adlarından söz ettireceklerdir.
Bunun dışında Adapazarı’nda sanat fotoğrafçılığına büyük ilgi vardır. Bir çok gencin tek tek çok güzel çalışmalarına tanık oluyoruz. Zaman kaybtmeden bu ileri amatörleri bir çatı altında toplamak, sanat fotoğrafçılığını Adapazarı’nda eski günlerine ulaştırmak, daha ileriye götürmek gerektiğine inanıyorum.
Kaynak: Irmak Kültür-Sanat Dergisi sayı: 51, Mart 2005 ve sayı: 113, Mayıs 2010
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder